بررسی عوامل ایجاد افسردگی در طب اسلامی
قسمت دوم عوامل مادی
پوشیدن کفش مشکی
حنان ابن سدیر می گوید:کفش مشکی پوشیده بودم......امام صادق علیه السلام فرمود:کفش مشکی چشم راضعیف می کند،از نیروی جنسی می کاهد،واندوه به بار می اورد،علاوه بر این پوشش متکبران است.
عمامه بستن در حال نشسته
پوشیدن شلوار در حال ایستاده
ناخن گرفتن با دندان
پاک کردن صورت با قسمت پائین پیراهن
ادرار کردن در آب راکد
به روی شکم خوابیدن
روایت:مردی نزد پیامبر صل الله علیه واله امد و گفت:یا رسول الله من ثروتمند بودم و الان فقیر شدم،تندرست بودم و الان مریض شدم،وپیش مردم محبوب بودم و الان مبغوض شدم و نزد انان بی ارزش شدم و بر انها سربار شده ام،وقبلا شاداب بودم و هم اکنون غمگین گردیده ام،و زمین با ان همه وسعت بر من تنگ امده است،هر روز به دنبال روزی گشته ولی ان را به دست نیاورم،گویا نام من از دفتر ارزاق محو گردیده است،پیامبر صل الله علیه واله فرمود:شاید عوامل افسرگی را ایجاد نمودی!گفت:انها چه هست؟فرمود:شاید نشسته عمامه بستی،ایستاده شلوار پوشیدی،ناخن هایت را با دندانت چیدی،یا صورتت را باپائین لباست خشک نمودی،یا در اب ایستاده ادرار کردی،یا به روی شکم خوابیدی.
راه رفتن در بین گوسفندان
نشستن روی پاشنه در
امام باقر علیه السلام:روزی امام علی علیه السلام اندوه ناک شد،فرمود:این اندوه از کجا بر دل من نشست؟یاد ندارم که بر استانه دری نشسته باشم،و نه از میان گله گوسفندی راه عبوری باز کرده باشم.و نه شلوارم را ایستاده پوشیده باشم و نه با لباس خود دست و رویم را خشک کرده باشم.
عدم رعایت پاکیزگی جسم و لباس
روایت:کسی که لباس تمیز بپوشد و محاسنش را شانه بزند،هم و غم او از بین می رود.
چیدن موی محاسن با دندان
راه رفتن بر روی پوست تخم مرغ
بازی کردن با آلت تناسلی
شستن مقعد با دست راست
خوردن غذا با دست چپ
راه رفتن میان قبور
خندیدن در قبرستان
راه رفتن میان دو زن
دوختن جامه بر تن
ادرار در اب راکد یا حمام
روایت:یازده چیز غم می اورد:راه رفتن میان گوسفندان،ایستاده شلوار پوشیدن،وموی ریش با دندان چیدن،وروی پوست تخم مرغ راه رفتن،با الت تناسلی بازی کردن،با دست راست مقعد شستن،و نشستن بر پاشنه در،خوردن با دست چپ،خشک کردن صورت با پائین لباس،راه رفتن میان قبور،وخندیدن در قبرستان.
غلبه سوداء
فزونی مزاج سودا در مرتبه زیاد موجب افسردگی می گردد،از طرفی فزونی غم و اندوه هم موجب غلبه سودا می گردد که نحوه تاثیری گذاری متقابل این دو نیاز به توضیح دارد،که در درس خارج مزاج شناسی تبیین شده است.
منابع:دراست فی طب الرسول المصطفی ج 1 مبحث مکروهات
سفینت البحار ج8ص222
بحار الانوار 73ص321