هر کس دچار تب شود و در آن شب به اندازه 6/5گرم یا نزدیک 10درهم اسفرزه استفاده نماید در آن شب از بیماری برسام( التهاب پرده دیافراگم یاتشنج ویا هزیان گوئی)در امان خواهد بود.
اسفرزه گیاهی است یک ساله و علفی کوتاه،بلندی ان 10-40سانتیمتر است.
برگهای ان باریک،دراز،ونوک دار است که به طور گروهی از چند برگ از نقاط مختلف ساقه خارج می شود.
دانه های ان که معمولا به عنوان دارو به کار می رود،خیلی ریز و بسته به گونه ان به رنگهای سفید،قرمز و سیاه و خیلی سخت است.
تخم اسفرزه از دانه آن سردتر است.
نوع سفید رنگ آن مرغوبتر و دارای خواص بیشتری است.
دانه اسفرزه وقتی کاملا رسیده و پر باشد و در اب ته نشین شود دانه ای لعاب زاست.
خوردن لعاب ان موجب تسکین حرارت است.
مصرف آن موجب برطرف کردن تشنگی می شود.
برای رفع تب مفید است.
برای رفع فشار خون مفید است.
برای سردرد ناشی از غلبه صفرا مفید است.
برای خشونت سینه و حلق و زبان در صورتی که ناشی از غلبه صفرایا عوارض ناشی از داروهای گرم باشد مفید است.
برای زخم روده و سینه موثر است.
درمان کننده یبوست روده هاست.
در تمام موارد بالا لعاب ان به تنهائی و یا مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود.
در استمال خارجی لعاب اسفرزه مخلوط با سرکه و روغن گل سرخ برای تسکین درد مفاصل ناشی از غلبه گرما موثر است.
لعاب ان برای خواباندن ورم ها به خصوص ورم های پشت گوش مفید است.
ضماد کوبیده ان با گلاب برای تسکین سر درد مفید است.
ضماد کوبیده ان با روغن بنفشه برای تسکین سردرد ناشی از غلبه صفرا مفید است.
ضماد کوبیده ان برای رشد موها و نرم کردن موها و جلو گیری از دو تا شدن تارهای مو بسیار مفید است.
البته در مورد رشد موها تکرار لازم است
اگر 10گرم از تخم اسفرزه در اب خیسانده شود که لعاب ان زود خارج شود و با شکر و با سکنجبین خورده شود برای لینت مزاج بسیار مفید بوده و نوعی ملین است.
دم کرده ان برای تسکین درد سینه نافع است.
اگر ازلعاب تخم اسفرزه به صورت سرمه استفاده شود برای چشم مفید است.
توجه این نکته لازم است که در استعمال داخلی هیچ گاه نباید تخم اسفرزه کوبیده شود و خورده شود خطرناک است.
خوردن در حدود40گرم تخم اسفرزه کوبیده شده موجب سرد شدن بدن و تنگی نفس و آشفتگی و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و احتمالا مرگ می شود.
در صورت اشتباه بالا بایستی با داروهای قی اور گرم نظیر اب عسل و نمک موجبات بر گرداندن ان را فراهم نمود.
به مثل بذر قطونا(اسفرزه)دل درویشان است.
تا درست است شفا ور شکنی سم گردد.