مسئولان وزارت بهداشت در سالهای گذشته مرتب به مردم در مورد مجوز نداشتن داروهای مکمل بدنسازی و عوارض آنها به هشدار می دادند.
اما به یکباره عرضه این داروها در داروخانه ها با این توجیه که مردم سراغ فرآورده های قاچاق که خطرناک است نروند، آغاز شد. اما آیا این اقدام موجب ایمنی جوانان شد؟
شواهد چنین چیزی را نشان نمی دهد. به عنوان مثال دکتر علی اکبر سیاری معاون بهداشتی وزیر بهداشت در آبان ماه سال 1392 از خطرناک بودن پودر و کپسول دارویی چربی سوز به نام «اکسی الیت» خبر داد و از مردم خواست از خرید و مصرف آن خودداری کنند. وی افزود: این کپسول باعث 50 مورد نارسایی حاد کبد در دنیا شده است و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) فروش و مصرف این دارو را ممنوع اعلام کرده لذا سازمان غذا و داروی ایران نیز از داروخانه ها خواسته است که «اکسی الیت» را جمع آوری و از فروش آن خودداری کنند.
به این ترتیب معلوم شد که مجوز داشتن یا نداشتن این قبیل داروها منوط به نظر FDA است. اگر FDA تایید کند در داروخانه های ما هم عرضه می شوند و زمانی که FDA مصرف آنها را ممنوع اعلام کند در ایران هم ممنوع می شود!
با این وجود هشدارهای پزشکان متخصص در مورد عوارض خطرناک این داروها ادامه یافت. مثلا دکتر نوحی رئیس انجمن قلب و عروق ایران در دی ماه 1395 گفت: مصرف داروها و مکملهای بدنسازی تاثیرات خطرناکی بر روی قلب افراد میگذارد و حتی در مواقعی منجر به مرگ فرد خواهد شد.
علی رغم این هشدارها ظاهرا منافع حاصل از بازار این داروها موجب ادامه عرضه آنها در داروخانه ها شده است.
دکتر رسول دیناروند معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، در آذرماه 1395 اعلام کرد حجم بازار رسمی مکمل ها در کشور ۱۷۵۰ میلیارد تومان است که 25 درصد آن تولید داخل و ۷۵ درصد سهم واردات است.
سوال اساسی این است که این داروهای وارداتی طی چه فرآیندی مجوز عرضه پیدا می کنند؟ آیا صرف تایید آنها توسط مراکزی مثل FDA برای توزیع آنها کافی است؟ آیا آنچه در این بسته ها وارد کشور می شود همان است که در آمریکا ارائه می شود؟ و کدام یک از پزشکان متخصص ما بدون عارضه بودن آنها را تایید کرده است؟
دو تصویر ذیل ویترین یک داروخانه را در شرق تهران نشان می دهد
همان طور که ملاحظه می کنید انواع داروهای بدن سازی از کف تا سقف به نمایش گذاشته شده است.
گویی این داروخانه که با مجوز وزارت بهداشت بدون هیچ مزاحمتی به عرضه داروهای بدنسازی می پردازد، وظیفه یا محصول دیگری ندارد. نکند داروخانه های ما آن گونه که چند سال پیش هشدار داده شده بود خود تبدیل به شعبه ای از خیابان ناصرخسرو شده اند؟
این کمدی زمانی خنده دارتر می شود که مشاهده می کنیم مسئولان وزارت بهداشت به جای رسیدگی به این اوضاع مدام تخلفات برخی عطاریها (که البته عملکرد آنها هم قابل دفاع نیست) را برجسته می کنند. در صورتی که عوارض مالی و جانی داروهای بدنسازی با عطاریها قابل مقایسه نیست.
لذا از وزیر محترم بهداشت می خواهیم به جای این که وقت خود را صرف پرداختن به اظهارنظرهای نسنجیده فلان پزشک طب سنتی در مورد مسواک نمایند به عوامل اصلی تهدید کننده ی سلامت مردم بپردازند. عوارض تخلف چند عطار یا چند نفر سودجو به نام طب اسلامی و طب سنتی کجا و عوارض از کار افتادن کبد و کلیه و قلب جوانان با مصرف مکمل های بدنسازی کجا؟